در رفتگی شانه به صورت مکرر زمانی رخ می‌دهد که استخوان شانه از محل مفصل آن خارج شود و با چرخش ناگهانی در جایی به غیر از محل اتصال واقعی خود قرار بگیرند. این مشکل در شرایط مختلفی همانند شنا، ورزش، سقوط یا تصادف اتفاق می افتد. این مشکل درد بسیار زیادی به همراه داشته که فرد را دچار عذاب بسیاری می کند. چنین مشکلی نه تنها با درد زیاد همراه است، بلکه سبب ایجاد محدودیت و ناتوانی برای استفاده از دست ها می شود. این عارضه در برخی افراد و حتی ورزشکاران بسیار شایع است. در این مطلب قصد داریم تا دلایل در رفتن شانه را مورد بررسی قرار دهیم.
انواع در رفتگی شانه به صورت مکرر
در رفتگی مکرر شانه می تواند به شکل های مختلفی رخ دهد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دررفتگی جزئی یا نیمه دررفتگی: دررفتگی جزئی زمانی رخ می‌دهد که فقط بخشی از استخوان شانه که در واقع توپ بازو نامیده می‌شود، از محل مفصل یا سوکت خارج شود.
- دررفتگی کامل: در دررفتگی کامل توپ بازو به طور کامل از داخل سوکت خود خارج می‌شود.
- دررفتگی مکرر شانه و کتف: هنگامی که عضلات اطراف شانه شل بشنوند و یا دچار پارگی شوند، از نگه داشتن بازو در سوکت ناتوان می‌شوند و ربات‌ها و تاندون‌ها نمی‌توانند استخوان بازو را خوب در محل مفصل نگه دارند و فرد دچار دررفتگی مکرر شانه می‌شود.
علت‌های در رفتن مکرر شانه چیست؟
می توان گفت در رفتگی شانه به صورت مکرر دلایل متعددی دارد که لازم است برای حل این مشکل با هر یک از انواع آن آشنا شوید. مهم ترین علل در رفتن شانه عبارتند از:
آسیب شدید یا ضربه
اولین علت در رفتگی شانه، ایجاد آسیب شدید یا ضربه محکم به استخوان شانه است که باعث می‌شود توپی استخوان بازو از جای خود خارج شود. هر چقدر سن فرد پایین‌تر باشد، احتمال دررفتگی مکرر شانه بیشتر می‌شود. همچنین در فعالیت‌هایی مانند کشتی، فوتبال آمریکایی، بسکتبال و دیگر ورزش‌هایی که با بازو در ارتباط هست، می‌تواند باعث آسیب به مفصل شانه شود و یا حوادثی مانند برق گرفتگی، تشنج و زمین خوردن از علت‌های اصلی در رفتن مکرر شانه است.
در رفتگی شانه به صورت مکرر بدون دلیل
نوع بعدی دررفتگی مکرر شانه می‌تواند در افرادی دیده شود که به طور ژنتیکی دارای شلی مفاصل هستند. این افراد با کوچکترین حرکتی مانند پوشیدن لباس و یا پرتاب کردن توپ دچار دررفتگی دوباره شانه می‌شوند.
علائم در رفتگی شانه به صورت مکرر
دررفتگی های مکرر شانه می تواند در دو موقعیت کاملاً متفاوت، قدامی و خلفی رخ دهد. اگر سر استخوان بازو از حفره گلنوئید خارج شده و به سمت جلو حرکت کند باعث در رفتگی شانه می‌شود. با دررفتگی شانه، علائمی مانند موارد زیر در بیمار ظاهر می شود:
- درد شدید در ناحیه شانه
- تغییر ظاهر سر شانه به دلیل برداشتن سر بازو از حفره گلنوئید از گرد به زاویه ای
- ناتوانی و محدودیت حرکت شانه
- احساس آرامش یا افتادگی در شانه و احساس حرکت در داخل و خارج مفصل
- تورم یا کبودی
- ضعف
- اسپاسم عضلات اطراف شانه
- وجود بی حسی در برخی بیماران
- ظاهر شانه تغییر می کند
- شانه به سمت داخل می چرخد
- ناتوانی بیمار در چرخش بازوی خود به داخل
به طور کلی، دررفتگی مفصل شانه ممکن است در درجات، شدت و علائم متفاوتی رخ دهد.
تشخیص در رفتگی مکرر شانه
پزشک بر اساس علائم، توضیحات بیمار و معاینه فیزیکی شانه، در رفتگی شانه به صورت مکرر را تشخیص می دهد. برای اطلاعات بیشتر و برنامه ریزی دقیق تر درمان، از تست های تصویربرداری به شرح زیر استفاده می شود:
- متخصص ارتوپد با انجام معاینات بالینی و علائم تجربه شده توسط بیمار یا با بررسی مدارک پزشکی، به ویژه در افرادی که دچار دررفتگی مکرر شانه شده اند، دررفتگی شانه را تشخیص می دهد.
- تصویربرداری با اشعه ایکس برای تشخیص آسیب به استخوان های تشکیل دهنده مفصل شانه
- (MRI) برای نظارت بر بافت های نرم و تشخیص آسیب به رباط ها و تاندون های اطراف مفصل شانه
- سی تی اسکن
- استفاده از آرتروسکوپی برای ارزیابی دقیق آسیب
برای بهبود این مشکل می توان به فیزیوتراپی در منزل کرج یا کلینیک های مرتبط اشاره کرد.
در رفتگی شانه به صورت مکرر چه عوارضی دارد؟
هنگامی که شخصی دچار در رفتگی شانه به صورت مکرر می‌تواند او را دچار عوارض‌های گوناگونی کند:
- شکستگی توبرینه بزرگ در استخوان بازو: معمولاً در رفتگی شانه توسط جراح استخوان به راحتی قابل درمان است، اما در مواردی دررفتن مکرر شانه باعث عوارض نسبتاً شدیدی در فرد می‌شود. اگر در اثر در رفتگی شانه سر استخوان بازو دچار شکستگی شود پزشک با عمل جراحی و ابزار مخصوص باید این شکستگی را درمان کند و سپس مفصل را جا اندازد.
- آسیب به شریان اطراف مفصل شانه: اگر آسیب در افراد مسن به وجود بیاید امکان دارد به شریان‌های اطراف سر استخوان بازو آسیب بزند.
- آسیب به اعصاب اطراف مفصل شانه: همچنین زمانی که در رفتگی با شدت انجام شود، ممکن است باعث از کار افتادن عصب آکزیلری در زمانی کوتاه و یا همیشه شود که در نتیجه آن باعث کاهش حس در قسمت خارجی شانه می‌گردد.
درمان در رفتن مفصل شانه
پس از انجام اقدامات اولیه، پزشک با توجه به شدت آسیب مفصل، درمان های مختلفی مانند ورزش و فیزیوتراپی در منزل را در نظر می گیرد، اما درمان دررفتگی مکرر شانه نیاز به جراحی دارد. اقدامات پزشک در طول درمان دررفتگی شانه عبارتند از:
- اگر لابروم جدا شده و آسیب دیده باشد. بیمار با ثابت کردن بخیه درمان می شود.
- اگر آسیب غضروف و استخوان سر مفصلی باشد، بسته به شدت و وسعت آسیب، از روش هایی مانند پیوند استخوان و غضروف، فیکساسیون پیچی یا روش بخیه لنگر استفاده می شود.
- درمان در رفتگی توسط نوار پیچی شانه: این روشی برای کنترل بی ثباتی مفصل شانه تا بهبودی کامل است. به این ترتیب از فشار ناخودآگاه روی شانه در حین ریکاوری جلوگیری می شود.
- اسلینگ (یا آویز دست) : اسلینگ وسیله ای پارچه ای که از گردن بیمار آویزان می شود و بازو را در وضعیت ثابتی نگه می دارد و وزن بالای بدن را از مفصل شانه به گردن منتقل می کند. بنابراین لازم است به مدت 3 هفته به طور مرتب از آن استفاده کنید.
کلام نهایی در رفتگی شانه به صورت مکرر
مفصل شانه می‌تواند در اثر استفاده‌های نادرست، آسیب و حوادث، ضعف عضلات شانه، نشستن یا ایستادن طولانی مدت، استفاده از کیف‌های سنگین بر روی شانه، تنش‌های عضلانی، مدل خوابیدن پر خطر دچار در رفتگی شانه به صورت مکرر شود. در برخی افراد این دررفتگی به طور مکرر اتفاق می‌افتد که باید توسط پزشک بررسی و علل دررفتگی مکرر شانه شناسایی شود تا به موقع دریافت شوند.
سوالات متداول در مورد در رفتگی مکرر شانه
1- بهترین روش درمان دررفتگی مفصل شانه چیست؟
در رفتگی مفصل شانه با انجام معاینات و بررسی دقیق وضعیت شانه توسط عکسبرداری شناسایی می‌شود. در مواردی که پزشک نتواند مفصل را جا بیندازد احتیاج به عمل جراحی آرتروسکوپی مفصل شانه توسط ارتوپد است. البته این عمل با توجه به نوع فعالیت فرد توسط پزشک تعیین می‌شود. به طور مثال فردی که تنیس بازی می‌کند و برای حرکت مفاصل شانه به تمامی جهات برای بالا رفتن دست احتیاج دارد، عملی متفاوت از افراد دیگر بر روی مفصل شانه او انجام می‌شود.
2- مراقبت های بعد از عمل در رفتگی شانه چیست؟
همانطور که در سوال قبلی به آن اشاره کردیم پزشک با توجه به نوع فعالیت فرد نوع جااندازی و یا حتی عمل جراحی را به طور متفاوت انجام خواهد داد و با توجه به شرایط بیمار امکان دارد از عمل جراحی باز یا آرتروسکوپی برای فرد استفاده شود. در صورت انجام آرتروسکوپی بیمار بعد از ۷۲ ساعت می‌تواند پانسمان را بردارد و به حمام برود. در صورتی که عمل جراحی باز بر روی فرد انجام شود، به این مدت ۵ روز اضافه خواهد شد.
3- علت در رفتگی شانه به صورت مکرر چیست ؟
دررفتگی‌های مکرر شانه می‌تواند در اثر ضربه‌های ناگهانی، زمین خوردن، آسیب به شانه و استخوان بازو اتفاق بیفتد. همچنین شل بودن عضلات تاندون‌ها و ربات‌های فرد می‌تواند به آسیب و دررفتگی مکرر شانه اضافه کند. اگر فردی بر اثر تصادف، سر استخوان بازو از جای خود در برود، سبب می‌شود که به طور مکرر با کوچکترین حادثه‌ای کتف او دچار دررفتگی شود. بنابراین هرگونه آسیب و در رفتگی برای اولین بار در شانه می‌تواند باعث دررفتگی‌های مکرر آن در آینده شود.
