اگر در اطرافیانتان فرد دیابتی دارید، ممکن است با یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که دیابتی‌ها با آن مواجه هستند؛ یعنی پای دیابتی آشنایی داشته باشید. پای دیابتی از عوارض ناخواسته بیماری قند خون یا دیابت است که می‌تواند برای افرادی که به آن مبتلا هستند، اختلالات زیادی ایجاد کند. استفاده از فیزیوتراپی می‌تواند به درمان پای دیابتی کمک کند. در این مقاله به معرفی اختلال پای دیابتی و نحوه استفاده از درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی می‌پردازیم.
پای دیابتی چیست؟
پای دیابتی آسیبی است که به وسیله دیابت یا عوارض این بیماری در پای افراد دیابتی به وجود می‌آید. مشکلاتی که در پای بیماران دیابتی ظاهر می‌شود، به دلیل اختلالات اعصاب محیطی و کاهش جریان خون در بدن که ناشی از دیابت است، به وجود می‌آید. زخم پای دیابتی معمولاً بیشتر در انگشت شست پا به وجود می‌آید و گاهی اوقات می‌تواند تا استخوان پا فرد را درگیر کند. زخم‌ها به دلیل اینکه دیر خوب می‌شوند و طولانی مدت هستند زندگی و سلامت افراد دیابتی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند؛ بنابراین به سرعت باید با روش‌های مناسب مانند استفاده از درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی در منزل تهران از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
علل ایجاد پای دیابتی
زخم پای دیابتی اغلب ناشی از موارد زیر است:
گردش خون ضعیف
گردش خون در حدود ۶۰ درصد از بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی پایین است. در معاینات بیماران دیابتی گرفتن میزان گردش خون و گرفتن نبض در کف پا و مچ پا به خصوص اگر زخم پا به وجود آمده باشد لازم است. گردش خون پایین می‌تواند مقاومت فرد را در برابر آسیب کم کند.
قند خون بالا (هیپرگلیسمی)
عفونت کف پا یکی از شایع‌ترین مشکلات در افراد مبتلا به دیابت است و می‌تواند در آنها منجر به آسیب استخوان، قطع عضو و حتی مرگ شود. هنگامی که فردی به دیابت مبتلا می‌شود، سیستم ایمنی او کم می‌شود و خطر ابتلا به پای دیابتی را افزایش دهد. این مشکل می‌تواند با کنترل بهتر قند خون و از بین بردن عفونت بهبود یابد.
نوروپاتی دیابتی
نوروپاتی آسیب عصبی است که در زمانی که قند خون به درستی در یک دوره زمانی طولانی کنترل نشود، به وجود می‌آید. نوروپاتی در بیماران دیابتی که حدود 20 سال است به این بیماری مبتلا هستند رخ می‌دهد. در پا نیز اعصابی وجود دارد که مسئول احساس درد و گرما در پا هستند. آسیب این اعصاب سبب از بین رفتن حس محافظتی طبیعی که باید در هنگام آسیب و خطر کار کند، می‌شود و ممکن است پاسخ بدن به آسیب‌های حاد مانند پا گذاشتن روی ناخن یا سوزاندن پا با بخاری را مختل کند و در نتیجه پا دچار زخم و آسیب شود بدون اینکه فرد متوجه شده باشد و ادامه زخم ایجاد عفونت می‌کند.
آسیب‌دیدگی و جراحت پا
آسیب و زخم شدن جزئی در بیماران دیابتی باعث می‌شود که زخمی کوچک به یک زخم بزرگ و عفونی تبدیل شود.
ضعف سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی ضعیف بیماران دیابتی زمان بهبود زخم‌های عفونی را کند می‌کند و سبب بیشتر شدن مشکلات عفونی در آنها می‌شود.
علائم پای دیابتی
بهترین راه برای تشخیص پای دیابتی این است که هر روز یک معاینه دیداری از پای خود، به خصوص در پاشنه پا، زیر انگشت شست پا و کف پا داشته باشید:
- ترشح چرک و عفونت از کف پا به طوری که جوراب یا حتی کفش شما را نیز لکه دار کرده است.
- تورم غیر طبیعی
- وجود التهاب و قرمزی
- وجود بوی بد در یک یا هر دو پا
- ایجاد بافت سیاه در اطراف زخم
- پینه‌های بزرگ بر روی ساق پا و در اطراف زخم
رسیدگی زود هنگام به این علائم، می‌تواند کمک زیادی به جلوگیری از بستری شدن طولانی مدت و پرهزینه در بیمارستان و بهبودی راحت‌تر کند.
راه‌های درمان پای دیابتی
موارد زیر از رایج‌ترین روش‌های درمان پای دیابتی است:
- تمیز و ضد عفونی کردن زخم: اولین قدم در درمان زخم پای دیابتی، تمیز کردن و ضدعفونی کردن منظم زخم است. زخم پا را ابتدا باید با آب و صابون ملایم بشورید و سپس با مواد ضد عفونی کننده مانند انواع کرم‌ها و مواد ضدعفونی کننده آن را ضد عفونی کرد. این کار از ایجاد عفونت در زخم جلوگیری می‌کند.
- استفاده از بانداژ و وسایل ضد فشار: روی زخم را به وسیله بانداژ و وسایل ضد فشار بپوشانید تا مانع از ایجاد فشار به زخم شود و امکان بهبودی زخم افزایش یابد.
- استفاده از درمان‌های پوستی: از انواع درمان‌های پوستی مانند استفاده از هیدروژل برای کمک به مرطوب نگه داشتن زخم و کوتاه‌تر شدن زمان بهبودی استفاده می‌شود.
- ترمیم بافت: برخی از زخم‌های پای دیابتی پیشرفته هستند و به ناچار نیاز به پیوند، انتقال و ترمیم بافت پوستی دارند.
- درمان اگزودا: اگزودا یا آب زخم نیاز به درمان خاصی مانند برداشتن بافت مرده و درمان عفونت دارد.
- کنترل قند خون: کنترل مداوم قند خون و با دقت بالا برای تسریع بهبود زخم و جلوگیری از ایجاد زخم‌های جدید اهمیت ویژه‌ای دارد.
- درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی: فیزیوتراپی در منزل کرج با استفاده از تکنیک‌های خاص به پیشگیری، کنترل و درمان دیابت و عوارض آن مانند پای دیابتی استفاده می‌شود.
درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی
همان‌طور که گفته شد، زخم پا در دیابتی‌ها یکی از مشکلات این دسته از بیماران به دلیل پاسخ نامناسب به درمان‌های مختلف است. این زخم‌ها که اغلب با تاول‌ها یا خراش‌های کوچک شروع می‌شوند، به دلیل عدم پیگیری به موقع برای درمان یا به دلیل ایجاد عفونت و سرایت آن به استخوان، به تدریج بزرگ می‌شوند، بنابراین چاره‌ای جز قطع عضو وجود ندارد. مراقبت پیش از درمان مناسب و استفاده از تکنولوژی فیزیوتراپی جدید می‌تواند از ایجاد این زخم‌ها و عفونی شدن آنها، همچنین درمان آن کمک کند.
شاک ویو تراپی، یک تکنیک فیزیوتراپی است که به پیشگیری و درمان دیابت کمک کرده و همچنین توانایی بدن را در بهبود زخم پای دیابتی بالا می‌برد. شاک ویو تراپی روشی جدید و مؤثر در بهبود سریع‌تر زخم‌هایی مانند زخم‌های دیابتی است که گردش خون موضعی در ناحیه‌ای که تحت درمان است را بالا برده در نتیجه به پیشگیری و درمان آن کمک زیادی می‌کند.
درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی چگونه انجام می‌شود؟
در دیابتی‌ها اگر سطح قند خون کنترل نشود، این قند اضافی به تدریج در دیواره رگ رسوب می‌کند و منجر به باریک شدن دیواره داخلی رگ می‌شود. این باریک شدن مویرگ‌های کوچک، شامل شبکیه چشم و وریدهای انتهایی دست و پا، همچنین سایر عروق از جمله قلب، کلیه‌ها و سایر اندام‌ها می‌شود.
فیزیوتراپیست با ارائه یک برنامه ورزشی متناسب با شرایط هر فرد، توانایی او را در انجام فعالیت‌های روزانه بهبود می‌بخشد؛ همچنین به کنترل دیابت و جلوگیری از بالا رفتن آن نیز کمک می‌کند.
یکی از مؤثرترین کاربردهای این لیزر، استفاده از آن برای درمان انواع زخم‌های مزمن به ویژه زخم‌های دیابتی است. لیزر سرد هیچ اثر حرارتی ندارد و در واقع با ایجاد یک سری واکنش‌های فتوشیمیایی بر بافت تاثیر می‌گذارد. به دلیل عدم وجود گرما، این درمان کاملاً بدون درد است و تاکنون هیچ عارضه‌ای نداشته است.
مزایای استفاده از فیزیوتراپی در درمان پای دیابتی
درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی اثرات مثبت زیادی در بهبود زخم پای دیابتی دارد. مزایای این نوع درمان عبارت‌اند از:
- افزایش گردش خون در پا
- افزایش تولید کلاژن و بهبود بافت در ناحیه آسیب دیده
- کاهش التهاب و درد در ناحیه زخمی
- تسریع روند بهبود کلی پای دیابتی
کلام نهایی درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی
همان‌طور که در این مقاله به آن اشاره شد، پای دیابتی نوعی عوارض به وجود آمده در اثر بیماری دیابت است که سبب به وجود آمدن مشکلات جزئی یا پیشرفته و نگران کننده در ناحیه پا یا زانو می‌شود. پای دیابتی روش‌های درمان خاص خود را دارد که یکی از مؤثرترین آنها، درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی است که در نتیجه آن با استفاده از ابزار، تمرینات و حرکات مختلف به پیشگیری و درمان پای دیابتی کمک زیادی خواهد شد. برای خدمات فیزیوتراپی برای مشکلات دیگر همانند فیزیوتراپی دیسک کمر در منزل می توانید به کلینیک فیزیوتراپی کیوان مراجعه کنید.
سوالات متداول در مورد درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی
1- فیزیوتواپی پای دیابتی چیست؟
فیزیوتراپی دیابت، از جمله برنامه‌های ورزشی فردی، همچنین یک روش درمانی مؤثر در پیشگیری، درمان و عوارض احتمالی که افراد دیابتی را تهدید می‌کند است. عوارض دیابت مانند پای دیابتی بر کیفیت زندگی تأثیر منفی می‌گذارد و در نتیجه آن افزایش خطر زمین خوردن در افراد مسن بالاتر می‌شود. فیزیوتراپی می‌تواند از وقوع این مشکل جلوگیری و آن را تا حد زیادی درمان کند.
2-فیزیوتراپی چقدر در درمان دیابت موثر است؟
تحقیقات نشان می‌دهد که فیزیوتراپی یک روش بسیار موثر در پیشگیری، کنترل و درمان عوارض احتمالی بیماری دیابت است. مشاهدات نشان داده است که سطح قند خون با حدود ۳ ساعت ورزش در طول هفته و تغییر سبک زندگی کاهش می‌یابد و می‌توان از دیابت پیشگیری کرد یا آن را به تأخیر انداخت و همچنین در صورت ایجاد عوارض دیابت مانند پای دیابتی آن را کنترل کرد.
۳- نقش فیزیوتراپی در درمان زخم پای دیابتی چیست؟
درمان پای دیابتی با فیزیوتراپی از مزایای زیادی مانند: افزایش گردش خون و اکسیژن در پا و بهبود روند بهبود، افزایش تولید کلاژن و بهبود بافت در ناحیه آسیب دیده، کاهش التهاب و درد در ناحیه زخمی و تسریع روند بهبود کلی پای دیابتی برخوردار است.
