اسپوندیلولیستز یا سرخوردگی مهره، لغزش مهره ای نسبت به مهره مجاور خود است که باعث ایجاد علایم مکانیکی یا درد می شود. این می تواند به دلایل مادرزادی، اکتسابی یا ایدیوپاتیک باشد. اسپوندیلولیستز براساس میزان لغزش یک جسم مهره ای بر روی جسم مهره مجاور درجه بندی می شود. فیزیوتراپی در منزل سرخوردگی مهره راهی مؤثر برای درمان این بیماری می باشد.
آناتومی بالینی
اسپوندیلولیستز معمولاً در ستون فقرات کمری پایین رخ می دهد اما می تواند در ستون فقرات گردنی و به ندرت در ستون فقرات قفسه سینه نیز دیده شود. اسپوندیلولیستز، صرف نظر از نوع آن، شایع است و قبل از آن اسپوندیلوز( از بین رفتن قسمتی از مهره) رخ می دهد.
لغزش می تواند در دو جهت رخ دهد که در سمت قدامی، به نام آنترولیستز یا سمت عقب، به نام رترولیستز شناخته می شود.
مطالعه Dai L.Y ارتباط بین انحطاط دیسک با سن، طول مدت، شدت علایم بالینی و درجه لغزش مهره ها را تجزیه و تحلیل کرد. انحطاط دیسک به طور قابل توجهی به سن و مدت علایم بالینی مربوط بود، گرچه به شدت علایم بالینی یا درجه لغزش مهره ها نیز وابسته بود اما این ارتباط چنان پر رنگ نبود.
سیستم های طبقه بندی مختلفی در مورد علل، اصطلاحات، انواع مختلف اسپوندیلوز و اسپوندیلولیستز و درمان آن ها وجود دارد. از جمله:
– اسپوندیلولیستز دژنراتیو: تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات بدون هیچ دلیلی رخ می دهد. این تغییرات معمولاً مربوط به انحطاط مفصل و دیسک است که منجر به بی ثباتی و حرکت رو به جلو بدنه یک مهره نسبت به بدنه مهره مجاور می شود.
– اسپوندیلولیستز استخوانی: ناشی از نقص در interarticularis است. علت اسپوندیلولیستز ایسکمیک مشخص نشده است اما یک علت احتمالی آن می تواند میکروتروما های وارده در ورزش هایی مانند کشتی، فوتبال و ژیمناستیک است.
– اسپوندیلولیستز تروماتیک پس از شکستگی ساختار مفصلی رخ می دهد و بعد از ضربه بیشتر دیده می شود.
– اسپوندیلولیستز دیسپلاستیک به طور مادرزادی وجود دارد. در اسپوندیلولیستز دیسپلاستیک، اتصالات وجهی به جای اینکه به طور ساده باشند، جهت دار هستند.
– اسپوندیلولیستز پاتولوژیک می تواند به دلایل سیستمیک مانند اختلالات استخوان، بافت همبند یا یک روند کانونی باشد، از جمله عفونت و نئوپلاسم.
– عوامل خطر برای اسپوندیلولیستز شامل خویشاوند درجه اول با اسپوندیلولیستز، اسکولیوز یا اسپینا بیفیدا می باشد.
علایم و یافته ها در اسپوندیلولیستز که فیزیوتراپی سرخوردگی مهره را ضروری می سازد
بیماران به طور معمول دارای کمر درد متناوب و موضعی برای اسپوندیلولیستز کمر و گردن درد برای اسپوندیلولیستز گردن هستند. درد با گسترش در قسمت آسیب دیده تشدید می شود.
درد همچنین می تواند ماهیت رادیکولیک داشته باشد زیرا ریشه های عصب موجود در اثر باریک شدن کانال فشرده می شوند. زمانی که یک مهره بر روی مهره های مجاور می لغزد، ریشه عصب مربوطه تحت فشار قرار می گیرد.
درد گاهی اوقات می تواند در موقعیت های خاص مانند خوابیده به پشت بهبود یابد. این بهبود به دلیل عدم ثبات اسپوندیلولیستز است که با قرار گرفتن در حالت خوابیده به پشت کاهش می یابد. بنابراین فشار بر عناصر استخوانی را کاهش می دهد و همچنین کانال نخاعی یا سوراخ های عصبی را باز می کند. فیزیوتراپی سرخوردگی مهره به کاهش درد کمک زیادی می کند.
از جمله علایم دیگر می توان به موارد زیر اشاره نمود:
– آتروفی عضلات
– ضعف عضلانی
– تنش همسترینگ
– اسپاسم همسترینگ
– اختلال در هماهنگی و تعادل
– مشکل در راه رفتن
– به ندرت از بین رفتن کنترل روده یا مثانه دیده می شود.
در نظر بگیرید فیزیوتراپی سرخوردگی مهره می تواند به از بین بردن این علایم تا حد زیادی کمک کند.
اسپوندیلولیستز می تواند با اختلالات دیگری نیز رخ دهد و به نظر می رسد با برخی از آن ها ارتباط دارد. از جمله:
– اسپینا بیفیدا
– فلج مغزی: تعدادی از مطالعات ارتباط فلج مغزی و اسپوندیلولیستز را ثابت کرده اند.
– اسکولیوز
– تنگی نخاع
تشخیص های افتراقی اسپوندیلولیستز
– اسپوندیلوز
– بیماری متاستاتیک
– کمر درد
– آرتروز
معاینه ی جسمی
تست بالابردن مستقیم پا: بالا بردن پا در حالی که بیمار به پشت خوابیده است باعث درد می شود و کل تنه را تحریک می کند.
معاینه رادیولوژیک
– استفاده از اشعه ایکس می تواند به تشخیص این بیماری کمک کند.
– توموگرافی کامپیوتری ستون فقرات بالاترین حساسیت و ویژگی را برای تشخیص اسپوندیلولیستز فراهم می کند.
– MRI ستون فقرات می تواند ناهنجاری های مربوط به بافت نرم و دیسک را نشان دهد اما درک جزئیات استخوانی و نقص بالقوه در MRI نسبتاً چالش برانگیز تر است.
اقدامات پزشکی
برای اسپوندیلولیستز درجه I و II، درمان به طور معمول محافظه کارانه است. از جمله مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی(NSAID)، گرما، ورزش سبک، کشش، مهاربندی، استراحت در بستر و فیزیوتراپی سرخوردگی مهره.
در ابتدا استراحت و جلوگیری از حرکاتی مانند بلند کردن اجسام، خم شدن و ورزش توصیه می شود. داروهای ضد درد و NSAID باعث کاهش درد اسکلتی- عضلانی می شوند و بر ریشه عصب و مفصل اثر ضد التهابی دارند.
از تزریق استروئید اپیدورال می توان برای تسکین کمردرد، درد اندام تحتانی مربوط به رادیکولوپاتی و لخته شدن نوروژنیک استفاده کرد. یک بریس ممکن است برای کاهش بی ثباتی و درد ستون فقرات قطعه ای مفید باشد.
جراحی
تقریباً ۱۰٪ تا ۱۵٪ بیماران جوان تر با اسپوندیلولیستز درجه پایین در درمان محافظه کارانه شکست می خورند و نیاز به درمان جراحی دارند. هیچ استاندارد مشخصی برای درمان جراحی وجود ندارد. درمان جراحی شامل ترکیبی متفاوت از رفع فشار، همجوشی با یا بدون ابزار دقیق می باشد. بیماران مبتلا به بی ثباتی بیشتر نیاز به مداخله جراحی دارند.
فیزیوتراپی سرخوردگی مهره چگونه است؟
اسپوندیلولیستز ابتدا باید با درمان محافظه کارانه که شامل فیزیوتراپی سرخوردگی مهره، استراحت، دارو و بریس است، درمان شود. برنامه تمرینی توانبخشی باید به منظور بهبود تعادل و قدرت عضلانی باشد.
گزینه های خوب ورزشی شامل موارد زیر است:
– تمرینات ایزومتریک و ایزوتونیک برای تقویت عضلات اصلی تنه که باعث ثبات ستون فقرات می شوند، مفید است. این تکنیک ها همچنین ممکن است در کاهش درد نقش داشته باشند.
– تمرینات مربوط به ثبات، در کاهش درد و ناتوانی کمر بیمار مبتلا به اسپوندیلولیستز مفید می باشند.
– آموزش راه رفتن
– تمرینات کششی و تقویت کننده: هدف از کشش و تقویت، کاهش نیروهای وارده به کمر است. به منظور بهبود تحرک بیمار، انجام تمرینات کششی عضلات همسترینگ و خم کننده های ران کمر مهم هستند.
– آموزش تعادل از جمله آموزش حسی و حرکتی مهم می باشد.
– آب درمانی یکی دیگر از تمرینات فیزیوتراپی سرخوردگی مهره می باشد که نباید فواید آن را نادیده گرفت.
– تمرین استقامتی عضلات که درمانی مؤثر برای کمردرد مزمن می باشد.
– ورزشکارانی که دارای اسپوندیلولیستیز درجه یک هستند می توانند در تمام فعالیت های ورزشی شرکت کنند. با این حال، باید به مواردی از ورزش توجه شود که در آن ها ترومای مکرر ناشی از خم شدن، افزایش بیش از حد و پیچ خوردگی وجود نداشته باشد، به عنوان مثال ژیمناستیک، ایروبیک و شنا توصیه نمی شود. ورزشکارانی که دارای درجه ۲، ۳ یا ۴ هستند نیز می توانند در تمام فعالیت های ورزشی شرکت کنند اما مجبورند این کار را با یک دستورالعمل خاص و جداگانه انجام دهند. ورزش های کم هوازی بسیار توصیه می شود. ورزش هایی که مطمئناً می توانند تمرین شوند، پیاده روی، شنا و تمرینات متقاطع هستند. اگرچه این فعالیت ها باعث تغییر وضعیت نخواهند شد اما گزینه مناسبی برای بهبود فعالیت قلبی و عروقی هستند. ورزش های ضربه ای مانند دویدن به منظور جلوگیری از سایش نباید انجام شوند.
برای فیزیوتراپی سرخوردگی مهره بهتر است به کجا مراجعه کنیم؟
کلینیک فیزیوتراپی کیوان یک مرکز فیزیوتراپی خوب در همه ی زمینه ها می باشد که ویژگی های خاص آن، این مرکز را از دیگر مراکز متمایز می کند. از جمله این ویژگی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• پذیرش انواع بیمه از شما و در نتیجه کاهش قیمت پرداختی
• مشاوره تلفنی و حضوری
• برگزاری جلسات درمانی به طور منظم و پیگیری درمان شما
• انجام خدمات فیزیوتراپی در منزل توسط پرسنل خانم و آقا. در نظر بگیرید پرسنل ها در این مرکز با وسواس و دقت انتخاب شده اند و در کار خود مهارت لازم را دارا هستند و از آن جا که سلامت شما برای آن ها مهم می باشد تمام پروتکل های بهداشتی از جانب آن ها رعایت خواهد شد.
• استفاده از دستگاههای روز دنیا که می توانند روند درمان شما را تسریع بخشند. از جمله: دیاترمی، مگنتتراپی، لیزر پر توان، لیزر کم توان، شوک ویوتراپی و تکارتراپی که هر کدام می توانند به نحوی در بهبودی بیماری شما کمک کننده باشند.
دستگاه فیزیوتراپی تکارتراپی( Rf)
دستگاه شوک ویو پیشرفته
کلینیک فیزیوتراپی کیوان
چگونه می توان با کلینیک فیزیوتراپی کیوان ارتباط گرفت؟
شما می توانید به صورت تلفنی از آن ها مشورت بخواهید و فیزیوتراپی خود را در منزل انجام دهید یا با مراجعه به مرکز اقدام به فیزیوتراپی نمایید. در زیر آدرس و شماره تلفن کلینیک فیزیوتراپی کیوان آورده شده است.
آدرس: تهرانسر، چهارراه صدف، بلوار شاهد شرقی، پلاک ۲۸۶، مجتمع اورانوس طبقه چهارم واحد ۷
شماره تلفن: ۴۴۵۲۵۲۴۱- ۴۴۵۲۵۳۱۶ – ۰۹۱۲۳۶۰۱۰۹۰
همچنین شما می توانید با بازدید از صفحه ی اینستاگرام از نحوه عملکرد پرسنل ها و رضایت افراد مراجعه کننده به کلینیک فیزیوتراپی کیوان آگاه شوید.
آدرس اینستاگرام: keivan.physiotherapy
نویسنده: فیزیوتراپیست علیرضا کیوان داریان
کلینیک فیزیوتراپی کیوان
Book: Physiotherpists Pocketbook: Essential Facts at Your Fingertips
https://www.physio-pedia.com/Spondylolisthesis