کاربردهای فیزیوتراپی کشکک زانو

کاربردهای فیزیوتراپی کشکک زانو

زانو مفصلی منحصر به فرد در بدن است زیرا دارای استخوان کوچکی است که عملکرد خاصی دارد. کشکک، که به آن زانو نیز می گویند، در یک تاندون در جلوی زانو محکم قرار گرفته است. زانو در امتداد یک شیار در قسمت انتهای استخوان ران می لغزد. این استخوان از مفصل زانو محافظت می کند، اما از طریق افزایش انعطاف پذیری باعث حرکت تاندون می شود. زانو یک عضو بسیار سخت است با این حال به روش های مختلف مستعد آسیب و بیماری های مختلف است و بهترین درمان برای آن فیزیوتراپی کشکک زانو می باشد.

انواع آسیب های کشکک زانو

کشکک به دلیل قرارگیری در قسمت جلوی زانو بسیار آسیب پذیر است. این امر خصوصاً در صورت ضربه به زانو بیشتر اتفاق می افتد. انواع روش های فیزیوتراپی بسته به نوع و شدت آسیب متفاوت می باشند و فیزیوتراپیست برای درمان آنها برنامه های درمانی متعددی را به کار می برد. کشکک زانو معمولا به چند روش شایع دچار آسیب دیدگی می شود که شامل :

۱- جابجایی یا دررفتگی کشکک زانو (patella dislocation )

ضربه میتواند پشت زانو را از وضعیت طبیعی خود در شیار ران خارج کند، این دررفتگی همچنین می تواند به بافتهای نرم مجاور کشکک زانو نیز آسیب برساند.

۲- شکستگی کشکک زانو (patella fracture)

هرچند که کشکک زانو استخوان کوچکی است، اما در اثر آسیب زانو ممکن است استخوان کشکک ترک خورده و یا بشکند. این شکستگی می تواند در حد ترک مویی باشد یا می تواند شکستگی چندگانه در اثر یک ضربه بزرگتر باشد که استخوان کشکک را به چند تکه تقسیم می کند. همچنین، برخی از قطعات شکسته شده هم ممکن است از جای خود خارج شوند و باعث درد یا عدم تحرک بیشتری شوند که در این مورد فیزیوتراپی زانو بعد از عمل جراحی می تواند به بازیابی تحرک و عملکرد زانو کمک کند.

۳- پارگی تاندونی که کشکک زانو را محصور کرده (patella rupture )

ممکن است تاندونی که استخوان کشکک را محصور کرده پاره شود. تاندون، کشکک استخوان درشت نی را به عضلات چهار سر جلوی ران متصل می کند. این تاندون می تواند از جایی که به قسمت زیرین زانو متصل است، چه به صورت جزئی و چه به طور کامل پاره شود. اگر قطعه کوچکی از کشکک همراه با تاندون جدا شود، به عنوان شکستگی اوالژن (avulsion fracture) نیز شناخته می شود. بسیاری از این مشکلات با فیزیوتراپی کشکک زانو بهبود می یابند مگر اینکه ابتدا نیاز به جراحی و سپس فیزیوتراپی داشته باشند.

۴- التهاب کشکک زانو (patella inflammation )

قسمت زیرین کشکک ممکن است ملتهب شود، که این التهاب می تواند باعث آسیب به غضروف زیر آن و نرم شدن غضروف شود.

علائم آسیب کشکک زانو

بیشتر آسیب های کشکک حاد است، به این معنی که در نتیجه یک حادثه ناگهانی کشکک زانو صدمه می بیند و فورا علائمی ایجاد می کند که شامل موارد زیر است:

• درد زانو همراه با حرکت

• حساسیت یا تورم زانو

• ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن

• ناتوانی در راست کردن پا

۵- فیزیوتراپی کشکک زانو برای سندرم درد پاتلوفمورال (Patellofemoral Pain Syndrome)

اصطلاح سندرم درد پاتلوفمورال تمامی دردهای مربوط به کشکک زانو و قسمت های اطراف آن را شامل می شود. گاهی اوقات “زانوی دونده” نیز نامیده می شود. اگر این بیماری را داشته باشید، ممکن است در مواقع زیر کشکک زانو صدمه ببیند:

• از پله ها بالا یا پایین بروید

• زانو بزنید

• برای مدت طولانی مانند زمان فیلم دیدن یا سوار شدن به هواپیما با زانوهای خمیده بنشینید

• هنگام بالا آمدن از پله ها ممکن است صدای ترک خوردن زانوان خود را بشنوید.

سندرم درد پاتلوفمورال می تواند به دلیل کشیدگی زانوها مانند بالا رفتن از پله های زیاد اتفاق بیفتد. این درد همچنین ممکن است از آنجا شروع شود که شما ناگهان تمرینات ورزشی را شدیدتر کرده اید، مثلاً تمرین را از سه روز در هفته به شش روز افزایش داده باشید. درمانهای فیزیوتراپی کشکک زانو می تواند به شما در بازتوانی و کاهش درد کمک کند.

۶- اختلال کشکک بی ثبات (patellar tracking disorder )

سندرم درد پاتلوفمورال ممکن است ناشی از مشکل تراز بندی صحیح کشکک زانو در حین حرکت باشد. به این معنی که هنگامی که دچار عدم انطباق کشکک هستید، در زمان خم کردن زانو، کشکک به یک طرف شیار فشار می آورد که باعث تحریک منطقه و ایجاد درد می شود.

در واقع کشکک یا کاسه زانو یک استخوان جداگانه است که توسط تاندون های قدرتمندی به استخوان ران در بالا و استخوان درشت نی (تیبیا) در ساق پا متصل می شود. کشکک نوعی استخوان است که در داخل تاندون تشکیل شده و یک مزیت انعطاف پذیری و مکانیکی برای زانو ایجاد می کند. زمانی کشکک به درستی کار می کند که به درستی در شیار تروکلئار (trochlear) که یک شکاف در انتهای استخوان ران است بلغزد.

صدمات ناشی از ورزش و ضربه می تواند باعث شود که کشکک کمی از مسیر اصلی خود منحرف شده و به درستی در شیار تروکلئار حرکت نکند. در بیشتر موارد، کشکک زانو به سمت خارج پا حرکت میکند، اما می تواند به سمت داخل نیز بلغزند.

مشکل کشکک بی ثبات همچنین می تواند ناشی از مشکلات کلی مربوط به همسویی بین پا و باسن باشد. ضعف عضلات ران نیز می تواند بخشی از مشکل باشد. معمولاً با فیزیوتراپی کشکک زانو می توان این مشکل را برطرف کرد و درد آن را تسکین داد.

درمانهای متداول آسیب های کشکک زانو

با وجود اینکه دامنه صدمات احتمالی کشکک زانو وسیع هستند اما تقریباً همه آنها به یک روش درمان می شوند. درمان های مربوط به اختلال کشکک شامل درمان های فیزیوتراپی خانگی، فیزیوتراپی حرفه ای و جراحی است. جراحی برای آسیب های شدید مانند شکستگی و خرد شدن کشکک و پارگی تاندون ها کاربرد دارد. اما برای برخی از افراد، درمان های خانگی فیزیوتراپی کشکک زانو برای تسکین درد کشکک کافی است که شامل موارد زیر است:

• استراحت یا کاهش سطح فعالیت

• تمرینات کششی و تقویت کننده

• زانوبندهای انعطاف پذیر

• نوار زدن

• کفش مناسب

• کاهش وزن

• داروهای مسکن ضد التهاب (مانند NSAID های بدون نسخه (ایبوپروفن، استامینوفن، آسپرین)

• پروتکل R.I.C.E (استراحت، یخ، فشرده سازی، بالا نگه داشتن)

درمانهای پیشرفته فیزیوتراپی کشکک زانو

اجتناب یا عدم تعهد کامل به برنامه توانبخشی و فیزیوتراپی می تواند مانع روند بهبودی شود. مهم است که به سرعت برنامه درمانی خود را پیگیری کنید. هدف از فیزیوتراپی کشکک زانو کمک به روند بهبودی و بازیابی عملکرد زانو است. فیزیوتراپیست می تواند برای تحقق این امر از تمرینات ورزشی، آموزش نحوه ایستادن و راه رفتن، درمان دستی مانند ماساژ و همچنین روش های پیشرفته زیر استفاده کند.

• برنامه های ورزشی

• الکتروتراپی

• بانداژ و تیپینگ با نوارهای کششی

• آب درمانی

• شاک ویو تراپی

• مگنت تراپی

• آراف یا تکارتراپی یا رادیو فرکانسی و لیزر پرتوان

• لیزر کم توان

ضرورت انجام فیزیوتراپی کشکک زانو بعد از جراحی

انواع جراحی ها می تواند برای اصلاح نواحی مختلف آسیب دیده زانو از جمله کشکک زانو انجام شود. شایعترین عمل جراحی که انجام می شود رها سازی جانبی (lateral release) است. کشکک زانو در انتهای استخوان ران در شیار غضروف به سمت بالا و پایین حرکت می کند. کشکک زانو ممکن است به سمت خارج این شیار کشیده شود و یا حتی ممکن است از شیار جدا شود و با خم شدن مفصل زانو درد ایجاد شود. در عمل جراحی رهاسازی جانبی، رباط یا لیگامان هایی را که کشکک زانو را به سمت خارج شیار می کشند شل می کنند تا از کشیدگی کشکک به بیرون جلوگیری شود.

در سال های اخیر، جراحان در تعیین اینکه کدام یک از بیماران کاندیداهای مناسب برای این روش جراحی هستند، بسیار دقیق تر عمل می کنند. این عمل معمولا برای افرادی که به فیزیوتراپی کشکک زانو پاسخ مطلوب نداده اند و همچنان از درد مبهم در زانو رنج می برند انجام می شود. عمل جراحی رهاسازی جانبی عوارض احتمالی به همراه دارد، از جمله بی ثباتی زانو، افزایش درد استخوان کشکک و کاهش توانایی کشش کامل زانو می باشد. بنابراین بعد از انجام اعمال جراحی زانو نیاز به فیزیوتراپی می باشد که اگر انجام نشود عواقبی به دنبال دارد.

روند بهبودی از جراحی زانو یکی از مهمترین قسمتهای برنامه درمانی شماست. هر روش جراحی تهاجمی به درجاتی مستلزم ایجاد برش و آسیب به بافت است که هر دو نیاز به ترمیم دارند. علاوه بر این، بیمارانی که به مدت طولانی دچار درد زانو شده اند، اغلب باید نحوه کار با زانو را یاد بگیرند. به ویژه اگر جراحی گسترده تری مانند تعویض مفصل زانو انجام شده باشد که فیزیوتراپی کشکک زانو ضروری است. فیزیوتراپی و توانبخشی برای فرآیند بهبود بسیار مهم است و عدم رعایت برنامه فیزیوتراپی می تواند خطر پیامدهای منفی را افزایش دهد.

در صورت انجام ندادن فیزیوتراپی کشکک زانو بعد از عمل، موارد زیر می تواند رخ دهد:

• کاهش جریان خون در منطقه می تواند بر بهبودی محل جراحی تاثیر منفی بگذارد.

• اگر از عضلات در طولانی مدت استفاده نشود، ضعیف میشوند، تحلیل رفته دچار آتروفی می شوند.

• حرکت نامناسب می تواند زانوها را تحت فشار قرار دهد و بنابراین نیاز به یادگیری حرکت مناسب می باشد

• علاوه بر فیزیوتراپی، باید در مورد مراقبت از زخم و از سرگیری فعالیت های طبیعی بدن دستورالعمل های پس از جراحی را دنبال کنید.

آدرس کلینیک فیزیوتراپی کیوان : تهرانسر چهارراه صدف بلوار شاهد شرقی پلاک ۲۸۶ مجتمع اورانوس طبقه چهارم واحد ۷
شماره تلفن : ۴۴۵۲۵۲۴۱- ۴۴۵۲۵۳۱۶ – ۰۹۱۲۳۶۰۱۰۹۰

آدرس اینستاگرام : keivan.physiotherapy

منابع :
۱٫ Book: Guide to Evidence-Based Physical Therapist Practice by Dianne Jewell

۲٫ https://www.sports-health.com/blog/what-you-need-know-about-kneecap-injuries
۳٫ https://rehabaccess.com/heres-what-can-happen-if-you-dont-do-physical-therapy-after-having-knee-surgery/
۴٫ https://www.verywellhealth.com/knee-surgery-2549902
۵٫ https://www.healthline.com/health/patellar-tracking-disorder#symptoms
۶٫ https://proactivepts.com/2020/05/how-to-treat-knee-pain/#:~:text=As%20a%20general%20rule%2C%20you,health%20following%20injury%20or%20surgery.
۷٫ https://www.webmd.com/pain-management/knee-pain/kneecap-problems-symptoms